Άλως: ένα σπάνιο οπτικό φαινόμενο

Το φαινόμενο της Άλω πρόκειται για ένα λευκό ή ελαφρώς χρωματιστό «δαχτυλίδι» που εμφανίζεται μερικές φορές γύρω από τον Ήλιο ή και σε σπάνιες φορές τη Σελήνη. Συνεπώς, απαντώνται δύο είδη άλω, οι ηλιακές και οι σεληνιακές. Πρόκειται για ένα οπτικό φαινόμενο που προκαλείται από τη διάθλαση και ανάκλαση του ηλιακού ή σεληνιακού φωτός πάνω στους παγοκρυστάλλους των νεφών. Επειδή βασική προϋπόθεση είναι η ύπαρξη παγοκρυστάλλων, τα νέφη που μπορούν να προκαλέσουν το φαινόμενο αυτό βρίσκονται σε ύψος πάνω από 6.000 μέτρα. Τέτοια νέφη είναι τα θυσανοστρώματα (Cirrostratus).

Συνήθως το ηλιακό φως ή το φως της Σελήνης αντανακλάται από κρυστάλλους πάγου που παράγουν ένα λευκό δακτύλιο. Ωστόσο, αν οι φωτεινές ακτίνες χτυπήσουν το φως σε συγκεκριμένη γωνία, τότε κάποια ποσότητα φωτός μπορεί να ανακλαστεί και σε αυτή την περίπτωση ο δακτύλιος θα έχει αχνό χρώμα. Η πλειοψηφία των κρυστάλλων πάγου έχουν εξαγωνικό σχήμα ή έξι πλευρές και η πιο κοινή γωνία διάθλασης μέσω ενός τέτοιου κρυστάλλου είναι περίπου οι 22 μοίρες. Αυτός είναι και ο πιο συχνός τύπος δακτυλίου. Οι κρύσταλλοι με διαφορετική δομή ή που βρίσκονται σε διαφορετική γωνία από τον Ήλιο, μπορεί να οδηγήσουν σε δακτυλίους που ποικίλλουν σε μέγεθος, με τους μικρούς που παράγονται σε 9 μοίρες και τους μεγαλύτερους σε 46 μοίρες να είναι σχετικά συνηθισμένοι. Σε μερικές περιπτώσεις σχηματίζουν μόνο ένα μέρος του δακτυλίου που εμφανίζεται σαν τόξο. Ακόμα το μέρος του ουράνιο θόλου που περικλείει η άλως είναι πάντα ασθενέστερα φωτιζόμενο σε σχέση με την υπόλοιπη έκταση.

Στο παρελθόν το φαινόμενο της άλω και άλλα παρόμοια φαινόμενα της ατμόσφαιρας χρησιμοποιήθηκαν ως μια εμπειρική μορφή πρόβλεψης του καιρού πριν από την ανάπτυξη της Μετεωρολογίας. Αυτό όμως δε μπορεί να αποτελέσει ένα ασφαλές προγνωστικό κριτήριο καιρού. Τα υψηλά νέφη που περιέχουν τους παγοκρυστάλλους και που απαιτούνται να δημιουργηθούν οι δακτύλιοι, υποδηλώνουν ένα μετωπικό σύστημα που πλησιάζει. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις το μέτωπο μπορεί να είναι ανενεργό ή να αλλάξει πορεία από την περιοχή και να μη δημιουργηθεί εντέλει βροχή.