Γιατί οι τυφώνες έχουν γυναικεία ονόματα;

Τυφώνας (typhoon), ονομάζεται στην Μετεωρολογία ένα ατμοσφαιρικό σύστημα* με κλειστή περιστροφική (κυκλωνική) κυκλοφορία γύρω από ένα κέντρο χαμηλής βαρομετρικής πίεσης. Οι τροπικοί κυκλώνες προκαλούν συνήθως μεγάλες καταστροφές, καθώς παράγουν εξαιρετικά σφοδρούς ανέμους (με ταχύτητες από 75 έως και άνω των 155 Κόμβων) και καταρρακτώδεις βροχές.

Η απόδοση ονομάτων στους τυφώνες έχει μεγάλη ιστορία. Κατά το 19ο αιώνα, οι τυφώνες στην Καραϊβική έφεραν το όνομα του αγίου που γιόρταζε την ημέρα εκδήλωσης του φαινόμενου. Αργότερα, οι μετεωρολόγοι άρχισαν να περιγράφουν τους τυφώνες με τις γεωγραφικές συντεταγμένες της θέσης όπου εκδηλώνονταν, γρήγορα όμως συνειδητοποίησαν ότι ήταν ευκολότερο να χρησιμοποιούν σύντομα, διακριτά ονόματα, τα οποία υπόκεινται σε μικρότερη πιθανότητα λάθους σε σχέση με τις παλαιότερες, δύσχρηστες μεθόδους. Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι πολύ σημαντικά για την ανταλλαγή λεπτομερών πληροφοριών από εκατοντάδες σταθμούς, παράκτιες βάσεις και πλοία στους ωκεανούς. Η χρήση γυναικείων ονομάτων καθιερώθηκε τη δεκαετία του 1940, υπό την επίδραση του μυθιστορήματος «Καταιγίδα» του Τζορτζ ρ. Στιούαρτ που εκδόθηκε το 1941. Από το 1953, οι τυφώνες παίρνουν τα ονόματά τους από καταλόγους που εκπόνησε το Εθνικό Κέντρο Τυφώνων των ΗΠΑ, οι οποίοι ενημερώνονται σήμερα από μια διεθνή επιτροπή του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού. Οι κατάλογοι αυτοί είχαν γυναικεία ονόματα μέχρι το 1979, αλλά έκτοτε άρχισαν να χρησιμοποιούνται και αντρικά. Συνολικά, χρησιμοποιούνται έξι κατάλογοι με 21 ονόματα για κάθε έτος, με εναλλασσόμενη σειρά, για παράδειγμα, ο κατάλογος του 2012 θα ξαναχρησιμοποιηθεί ξανά το 2018. Εξαίρεση στον κανόνα αποτελούν οι τυφώνες που αφήνουν πίσω τους πολλούς νεκρούς ή καταστροφές, οπότε, για λόγους ευαισθησίας, δεν ξαναχρησιμοποιείται το όνομά τους, αλλά αφαιρείται από τους καταλόγους και αντικαθίσταται από άλλο. Τα ονόματα αυτά ακολουθούν αλφαβητική σειρά. Σε περίπτωση που υπάρξουν περισσότερες από 21 τυφώνες μέσα σε ένα έτος, ο 22ος και οι υπόλοιποι, ονοματίζονται με γράμματα του Ελληνικού αλφαβήτου («Αλφα», «Βήτα» κ.ο.κ.)

*Τα ατμοσφαιρικά αυτά συστήματα έχουν διαφορετικές ονομασίες ανά τον πλανήτη. Η ονομασία hurricane χρησιμοποιείται για συστήματα που δημιουργούνται στον Ατλαντικό ή στον Ανατολικό Ειρηνικό ωκεανό. Στο Βορειοδυτικό Ειρηνικό και στις Φιλιππίνες αυτά τα συστήματα ονομάζονται typhoons, ενώ στον Ινδικό και στο Νότιο Ειρηνικό ονομάζονται cyclone.

Επιμέλεια :
Δρ. Παπαδήμας Δ. Χρήστος
Φυσικός - Μετεωρολόγος

www.weather.gr